शैव दर्शन: आध्यात्मिक र ऐतिहासिक यात्रा, दर्शन र परम्पराको खोज
डा. नवराज सुब्बा शिवबारे ज्ञान प्राप्त गर्नु केवल धार्मिक उपासनाभन्दा धेरै माथि जानु हो। शैव दर्शन भक्ति मात्र होइन, यो ब्रह्माण्डीय ऊर्जा, आत्मचेतना, र आध्यात्मिक गहिराइ बुझ्ने मार्ग हो। शिवलाई शैव परम्परामा "सच्चिदानन्द" (सत्-चित्-आनन्द) अर्थात् अस्तित्व, चेतना, र परमानन्दको स्रोतका रूपमा चित्रण गरिएको छ। यस अध्ययनमा शैव दर्शन, शिव-शक्ति सम्बन्ध, शिवलिङ्गको प्रतीकात्मकता, र यसको वैज्ञानिक तथा दार्शनिक पक्षहरूको विश्लेषण गरिएको छ। यस लेखको दोस्रो भागमा आद्य-शैव परम्पराबारे जानकारी छ। सिन्ध हरप्पा सभ्यता र वैदिक परम्परा पूर्व विश्वव्यापी रहेको शैव दर्शनको प्राचीन स्वरूप आद्य-शैव परम्पराबारे पनि संक्षेपमा जानकारी दिइएको छ। (क) शैववाद १. शिवको दार्शनिक परिभाषा शिव कुनै विशिष्ट देवता मात्र होइनन्; तिनी "परम तत्त्व" हुन्। शैव दर्शनले शिवलाई निर्गुण (रूपरहित) र सगुण (रूपसहित) दुवै रूपमा बुझाउँछ। निर्गुण शिव – "शिवोहम्" (म शिव नै हुँ) भन्ने अद्वैतभाव। सगुण शिव – पशुपति, नटराज, भैरव, योगी आदिका रूपमा प्रकट हुने। २. शिव-शक...